Ik heb voor mezelf een verklaring gevonden voor wat ik hier als houding van de Indiërs ontmoet. Of het klopt? Ik heb er geen flauw idee van, maar het is de enige manier voor mij om het tot nu toe te kunnen begrijpen.

Wat me hier het meeste opvalt en misschien ook wel stoort, is het feit dat het lijkt of de Indiërs onverschillig zijn voor misstanden die mij meteen in het oog springen. Ik denk dan vooral aan de manier waarop ze met de omstandigheden omgaan en in het leven staan. Soms lijkt het of het ze niks kan schelen dat het vuilnis zich ophoopt in de straten, het platte land of rondom hun huis. Het lijkt erop dat ze zich niets gelegen laten aan de armoedige omstandigheden waaronder velen hier moeten leven. Overal zie je krotwoningen naast riante villa's, rijkdom naast armoede, gezonden naast zieken. Mensen slapen op straat, doen er hun behoeften, werken en leven er te midden van soms erbarmelijke puinhoop. Compassie en empathie liggen niet voor het oprapen hier.

Vanuit West-Europees standpunt snap je er niks van. Hoe bestaat het dat het ze onverschillig laat? Waarom komen ze niet in actie? Waarom ruimen ze niet gezamenlijk de puinhopen op? Zoveel werk is het niet.

Ik moest denken aan mijn gesprek dat ik in de eerste dagen hier had met Father Patrick. We hadden het opvangtehuis bezocht voor nomadenkinderen en op de terugweg hadden wij een goed kort gesprek met elkaar. Hij vertelde mij dat mensen hier op twee manieren in het leven staan: referentie-en ervaringsgericht. In het eerste geval richt je jezelf op voorbeelden in je omgeving en in het tweede geval leef je in het nu; het is zoals het is, acceptatie en opgaan in de omgeving.

Hier beleef ik de Indiase samenleving vanuit een ander perspectief dan de toerist en zie ik steeds beter wat hij bedoelde. Als je in huis bent en het er schoon is, dan probeer je dat zo te houden. Als je buiten loopt en het stinkt er, accepteer je dat als gegeven en verder niks. Zo kun je ook in het leven staan. Je accepteert vreugde en verdriet van het "nu" en beleeft je emoties zeer intens, met al je zintuigen. Acceptatie zonder behoefte om er zelf actief in te grijpen; het is zoals het is en wij hebben er maar mee te dealen. Het lijkt wel of de middenweg geen optie is en ingrijpen in de situatie nog niet eens in ze opkomt.

Father Patrick en Father Hieronimus vertelden mij dat het hierbij vooral om het niveau van de ambitie gaat. Ik begreep dat vorige week niet goed, maar nu ik er langer ben en beter structuur binnen de "chaos" van de samenleving meen te ontdekken, is er een begin van begrip bij mij aan het gloren. De mensen die door de omstandigheden gedwongen ervaringsgericht in het leven staan, hebben een laag ambitieniveau. Het kastensysteem is in het verleden bepaald geen stimulans geweest om daar verandering in aan te brengen. Het mooie van allerlei projecten met kinderen en jongeren hier is dat juist dat ambitieniveau aangepakt wordt. Het gaat er om dat ze zich bewust worden dat ze zelf invloed kunnen hebben op hun leefomgeving en leefomstandigheden.

Vanuit mijn West-Europees standpunt is dat een wenselijke verandering. Materieel gezien is er wel een en ander te verbeteren voor de Indiërs. Maar ik vraag me wel af of ik zelf niet beter af zou zijn om meer in het "nu" te leven en te ervaren dan ik tot nu toe heb gedaan. Ondanks alles zijn de mensen hier zo ontwapenend vriendelijk en treden ze me hier open tegemoet. Soms stoppen fietsers of tuktuks en vragen de bestuurders hoe ik heet en wensen ze me een fijn verblijf in India. Wildvreemden begroeten mij vriendelijk of zwaaien naar ons. Mensen zoeken elkaar hier op en de sociale interactie is binnen de eigen groep best goed te noemen. We moeten uitkijken dat wij niet vanuit ons eigen gezichtspunt een manier van (Westers) leven propageren waarvan het op voorhand niet duidelijk is of ze er gelukkiger van zullen worden. Acceptatie en ervaren van het "nu" zijn ook belangrijke waarden voor geluk. Ook wij kunnen leren van wat deze samenleving te bieden heeft.